انجام آزمایش خون به صورت روتین برای همه ی افراد ضروری است. اگر اختلال و مشکلی در بدن وجود داشته باشد در زمانی که به پزشک مراجعه می کنید برای اطمینان از تشخیص حتما برای شما آزمایش خون را تجویز می کند.در برگه ی جواب آزمایش شما، هر کدام از نشانه های اختصاری نشان دهنده ی بررسی یک بخش از بدن هستند. ما در این مقاله از دکتر مهناز شکروی سعی داریم به طور اختصاصی درمورد آزمایش پرولاکتین خون اطلاعات مختصری به شما ارائه دهیم. با ما همراه باشید.
پرولاکتین چیست؟
پرولاکتین به ماده ای گفته می شود که از هیپوفیز مغز ترشح می شود و در آزمایش ها با نام اختصاری Prl نشان داده می شود. این ماده به بانوان کمک می کند بعد از زایمان بدن آن ها قادر به تولید شیر شود و وجود آن برای باروری بانوان و آقایان الزامی است. بالا بودن سطح پرولاکتین در دوران بارداری و شیردهی کاملا طبیعی است. اما در حالت عادی بالا بودن پرولاکتین می تواند عوارضی برای بدن داشته باشد و به نوعی خطرناک است.
علائم اختلال در پرولاکتین
وجود اختلال در پرولاکتین هم مانند هر اختلال دیگری در بدن با نشانه هایی همراه است. در صورتی که این علائم را دارید لازم است موضوع را بررسی کنید. علائم بروز اختلال در پرولاکتین خون بین بانوان و آقایان متفاوت است.
علائم اختلال در ترشح پرولاکتین در بانوان
افزایش ترشح پرولاکتین در بانوان با این علائم همراه است:
-سردرهای بی مورد
- اختلال در دید و بینایی
- ترشح شیر از سینه در دورانی خارج از شیردهی یا زایمان
- احساس درد هنگام رابطه ی جنسی
- افزایش رشد مو در بدن و صورت
- بروز جوش و آکنه به صورت غیر طبیعی
- مشکلات باروری
- گر گرفتگی و داغ کردن
- خشکی واژن
- قاعدگی های نامنظم
با انجام آزمایش در آزمایشگاه معتبر و مجهز می توانید اختلالات غده ی هیپوفیز و هیپوتالاموس را تشخیص دهید.
علائم اختلال در ترشح پرولاکتین در آقایان
- افزایش ترشح پرولاکتین در میان آقایان با علائم زیر همراه است:
- سردردهای بی دلیل
- اختلال در دید و بینایی
- کاهش میل جنسی
- مشکلات باروری
- حساس شدن یا بزرگ شدن سینه
- حساسیت به سینه
- ناتوانی جنسی و مشکلات نعوظ
- کمبود غیرعادی م در بدن و صورت
برای تشخیص و بررسی موضوع ضروری است تا اختلالات موجود در بیضه ها و نعوظ آقایان مورد بررسی قرار بگیرد. مشکلات هیپوفیز و هیپوتالاموس تحت درمان قرار گیرد.
افزایش پرولاکتین به علل زیر انجام می شود :
1-افزایش فیزیولوژیک شامل بارداری , شیردادن و استرس
2-داروها : ترشح پرولاکتین توسط دوپامین موجود در مغز مهار می شود . داروهایی که از اثر دوپامین جلوگیری می کنند یا ذخیره دوپامین را از بین می برند باعث افزایش پرولاکتین می شوند . داروهای مورد استفاده در روان پریشی(داروهای بیماران روانی)
مثل فنوتیازین ها (کلرپرومازین) , هالوپریدول , داروهایی که برای جلوگیری از حرکات گوارش استفاده می شود .مثلا برای پیشگیری از بازگشت غذا از معده به مری (متوکلووپرامید) , استروژن , بنزودیازپین ها , رانیتیدین , سایمیتیدین , آمی تریپتیلین , فلوکسیتین، وراپامیل، متوکاربامول ضد دوپامین می باشد و بعنوان تحریک کننده ترشح شیر یعد از زایمان مدتها استفاده میشده است.
چرا آزمایش پرولاکتین خون تجویز می‌شود؟
آزمایش پرولاکتین برای ارزیابی موارد زیر انجام می‌شود:
- برای بررسی عود تومور هیپوفیز به طور دوره ای چک می‌شود.
- در پیگیری کاهش تستوسترون در مردان ارزیابی می‌شود.
- بررسی ماکروپرولاکتینمی (Macroprolactinemia)
- بررسی علت ناباروری
- شک به بالا بودن پرولاکتین
شرایط آزمایش پرولاکتین
تست prolactin یک آزمایش خونی است که به صورت عادی در آزمایشگاه انجام می‌شود. برای انجام آن بهتر است تمامی دستورالعمل‌های خاص برای پیش‌آمادگی که پزشک توصیه می‌کند را به درستی و با دقت رعایت کنید.
از جمله
-بهتر است آزمایش پس از دوره قاعدگی زنان انجام شود.
- معمولا توصیه می‌شود 8 تا 12 ساعت قبل از آزمایش جزء آب چیزی نخورید و ناشتا باشید.
- در صورت مصرف داروی خاص حتما به پزشک خود اطلاع دهید تا اگر نیاز بود دستورات لازم داده شود.
- قبل از آزمایش از استرس، هیجان، انجام فعالیت بدنی سنگین، تحریک سینه‌ها، پوشیدن لباس تنگ و سوتین خودداری کنید.
روش انجام تست Prolactin
سطح طبیعی پرولاکتین بدن در طول روز متغیر است و به تدریج در شب افزایش پیدا می‌کند. سطح این هورمون در صبح به بالاترین حد خود خواهد رسید. از همین‌رو توصیه می‌شود آزمایش پرولاکتین را حدود 3 ساعت پس از بیدار شدن فرد از خواب انجام دهید.
یک تکنسین از رگ بازویی شما همچون آزمایش‌های دیگر نمونه خون می‌گیرد، سپس آن را برای بررسی و ارزیابی به آزمایشگاه می‌فرستد.
نحوه تفسیر جواب آزمایش پرولاکتین خون
تفسیر این آزمایش از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است در این بخش از مقاله محدوده پرولاکتین نرمال و خطرناک را بررسی خواهیم کرد.
پرولاکتین نرمال
احتمالا الان برایتان این سوال پیش آمده که مقدار طبیعی پرولاکتین چقدر است. در صورتی که جواب آزمایش خود را گرفته اید باید بدانید که اندازه ی پرولاکتین نرمال بین خانم ها و آقایان متفاوت است.
بانوان: کمتر از 25 ng/ml
آقایان: کمتر از 17 ng/ml
در واقع باید گفت که میزان پرولاکتین نرمال در خانم های بالای 19 سال باید بین 4 تا 30 نانوگرم بر دسی لیتر باشد و برای خانم های حامله بین 20 تا 400 نانوگرم بر دسی لیتر باشد. محدوده طبیعی پرولاکتین در مردان نیز کم تر از 17 نانوگرم بر دسی لیتر می باشد.
اگر مقدار پرولاکتین کم باشد مشکلی ندارد اما برای مقداری بیش از این اندازه لازم است تا تحت مراقبت و درمان قرار بگیرید.
پرولاکتین خطرناک
در صورتیکه در برگه ی آزمایش شما فاصله ی زیادی با عدد پرولاکتین نرمال وجود داشته باشد یعنی مقدار آن از 200 تا 300 نانوگرم بر دسی لیتر بیشتر باشد غیرطبیعی بوده و می توان میزان پرولاکتین در خون شما را خطرناک قلمداد کرد.
سخن پایانی
در این مقاله به طور کامل در مورد آزمایش پرولاکتین خون، تفسیر نتایج آن و همینطور علت تجویز و عوامل موثر بر میزان آن صحبت کردیم، و به این نتیجه رسیدیم که با انجام این آزمایش و بررسی میزان پرولاکتین موجود در خون می توان مواردی از قبیل ناباروری، عود تومور هیپوفیز و بیماری های دیگر را تشخیص داد.
